Czym są Odnawialne Źródła Energii i dlaczego warto się nimi zainteresować?
dr Witold Lenart
Słońce jest źródłem prawie całej energii na świecie. Ruch wody, wiatr, produkcja biomasy, nie mówiąc już o promieniowaniu i cieple zgromadzonym we wszystkich warstwach naszej planety, pochodzą właśnie od niego. Uważa się, że tylko ciepło wnętrza Ziemi oraz ruch wód morskich, który jest wywołany przyciąganiem Księżyca, nie mają bezpośredniego związku z tą wyjątkową gwiazdą.
Z aktywności Słońca wynika większość odnawialnych źródeł energii, które wykorzystujemy od dawna. Określamy je skrótem OZE. To nie jest odkrycie ostatnich lat. Urządzenia do wytwarzania odnawialnej energii towarzyszyły nam od zarania dziejów. Były napędzane przez zwierzęta, siłę ludzkich mięśni, wiatr lub wodę.
Każdy z nas może z nich korzystać, bo jest to bardzo liczna grupa źródeł, pozwalających na wytwarzanie energii mechanicznej, w tym cieplnej oraz elektrycznej. Największą ich zaletą jest to, że nie powodują wyczerpywania zasobów naturalnych naszej planety, takich jak węgiel czy ropa. Oszczędzają nie tylko środowisko, ale także domowe budżety.
Do wykorzystania znacznej części OZE nie jest wymagana specjalistyczna wiedza techniczna czy technologiczna, oczywiście pomijając wielką energetykę zawodową, która też sięga po OZE. Dlatego od lat buduje się duże i średnie hydroelektrownie, elektrownie pływowe, czerpie się energię z morskich fal, instaluje potężne elektrownie słoneczne. Wykonuje się biogazownie, stawia siłownie wiatrowe, a także wymagające wielomilionowych nakładów ciepłownie geotermalne.
My skupmy się na małej energetyce odnawialnej, taniej i dostępnej dla każdego, a przede wszystkim przyjaznej środowisku. Zakładając, że unikamy bariery niedostępności technologicznej i finansowej, pozostaje tylko problem znalezienia miejsca dla takiego przedsięwzięcia i chęci do działania. Pomysł, jak to wykonać, ma dostarczyć seria artykułów o OZE, a chęć jego realizacji wynikać powinna z przekonania, że to się naprawdę opłaca i służy oddalaniu lokalnych i globalnych zagrożeń dla środowiska.
Artykuły opisują w przystępny sposób odnawialne źródła energii, które można uruchomić „we własnym obejściu”, tzn. przed domem, na dachu i na ścianach i płytko pod ziemią. Obecnie ich instalacja jest wspierana przez polskie prawo oraz programy, z których można je finansować. W szczególności odwołujemy się do programu „Prosument” uruchomionego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Natomiast sam termin „prosument” oznacza oczywiście konsumenta energii, a jednocześnie niewielkiego wytwórcę, zdolnego do oddawania nadwyżek tej energii wyprodukowanej w niewielkich instalacjach OZE innym użytkownikom.
Idea prosumencka, zwana też energetyką obywatelską, zakłada, że w Polsce pojawią się tysiące drobnych i rozproszonych źródeł energii.
Łączna moc takiej sieci będzie dużo mniejsza od mocy pochodzącej z energetyki zawodowej, ale spowoduje to i tak poważne oszczędności korzystania z energii. W konsekwencji zdecydowanie obniży koszty utrzymania naszych domów i mieszkań. Nie bez znaczenia jest też innowacyjność takich rozwiązań, inspirowana własną pomysłowością. Rozwój OZE w wydaniu prosumenckim spowoduje z pewnością postęp technologiczny bardzo potrzebny krajowi, kulturze technicznej i ochronie środowiska.